Για το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και την έκθεση σε όλους τους χώρους με τίτλο «Ο Τόπος» που παρουσιάζει σε ενότητες περίπου το ένα τέταρτο από τα 1600 έργα που αριθμεί σήμερα η συλλογή του, μας μιλά η πρόεδρός τουΠότε και με ποιο σκοπό ιδρύθηκε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης; To Μουσείο ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ως αποτέλεσμα μιας συνολικής συνείδησης και προσπάθειας που κατέβαλε μια μικρή ομάδα ανθρώπων με την υποστήριξη του Αλέξανδρου Ιόλα και ήταν πράγματι μια αισιόδοξη ιδέα. Η ομάδα αυτή συγκέντρωσε ένα σύνολο έργων σύγχρονων δημιουργών, Ελλήνων και ξένων, με την πρόθεση να καλύψει ένα ουσιαστικό κενό που άφηναν οι υπόλοιποι καλλιτεχνικοί θεσμοί στην Ελλάδα.
Ποιο ήταν αυτό το κενό; Η έλλειψη ενός μουσείου μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα με διεθνείς προοπτικές και προδιαγραφές ήταν αισθητή. Η καλλιτεχνική δημιουργία όπως εμφανιζόταν στη συλλογή και τους προβληματισμούς της Πινακοθήκης τα χρόνια εκείνα ήταν ελληνοκεντρική κι αποκομμένη από κάθε ευρωπαϊκή διάσταση. Η σχέση με τα καινούρια ρεύματα της τέχνης και τους καλλιτέχνες της διασποράς αποτελούσε ταμπού, σε μια εποχή όπου η ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση της ευρύτερης εικαστικής σκηνής στην Ελλάδα είχε ουσιαστικά αποκατασταθεί επαγγελματικά και ιδεολογικά. Οι καλλιτέχνες της διασποράς είχαν αρχίσει να επιστρέφουν ή τουλάχιστον να παίζουν ξανά ένα βασικό ρόλο στην καλλιτεχνική ζωή της Ελλάδας, κι οι νεότεροι καλλιτέχνες να εξασφαλίζουν όλο και περισσότερους δεσμούς με την διεθνή εικαστική κι ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Μ’ αυτό λοιπόν τον τρόπο, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στάθηκε η πρώτη συλλογική ανανεωτική προσπάθεια και συμβολή στην αναθεώρηση της πολιτισμικής και καλλιτεχνικής σύγχρονης ιστορίας.
Το Μ.Μ.Σ.Τ. πλέον διαθέτει και μια δική του έδρα στην Αθήνα. Τι σημαίνει αυτό; Μέσα στις πολλές δωρεές που συνδημιούργησαν το ΜΜΣΤ, η δωρεά έργων και του μουσείου της «Άλεξ Μυλωνά», που βρίσκεται στην Αθήνα, Πλατεία Αγ. Ασωμάτων 5 (Θησείο), σηματοδοτεί μια ιδιαίτερα σημαντική περίοδο. Η θαρραλέα και καταλυτική απόφαση της δωρεάς αυτής, από μια καλλιτέχνιδα που συγκαταλέγεται στις κορυφές του εικαστικού πνεύματος, δικαιώνει την δυναμική εθελοντική μας πολιτιστική κίνηση και ταυτόχρονα την ενθαρρύνει.
Η συλλογή του Μουσείου αριθμεί μεγάλο αριθμό έργων τέχνης. Πώς συγκεντρώθηκε αυτή η «προίκα»; Ο Αλέξανδρος Ιόλας δώρισε μια σειρά από έργα που επικεντρώνουν σε πρώτο πλάνο στις σχέσεις της γενιάς του εξήντα με τη Γαλλία (Τίνγκελι, Ντε Σαν Φαλ, Μαρσιάλ Ρέυς, Ζαν Πιερ Ρενώ κ.ά.) και την Ιταλία (Πασκάλι, Ματιάτσι). Στη δωρεά του Ιόλα προστέθηκαν κι άλλες δωρεές από καλλιτέχνες και φιλότεχνους. Μέσα από αυτή την προοπτική οι Έλληνες καλλιτέχνες (Τάκης, Ζογγολόπουλος, Παύλος, Τσόκλης, Ακριθάκης, Μπουτέας, Αληθεινός, Τζίβελος, Λαζόγκας, Φιλόλαος κ.ά.) θα βρουν τη θέση τους και ο ρόλος που έπαιξαν διεθνώς θα καταγραφεί για πρώτη φορά συστηματικά και θα γίνει αντιληπτός. Το Μουσείο σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες τους ίδιους και πολλούς φιλότεχνους, θα εμπλουτίσουν τις δωρεές αυτές και θα δημιουργήσουν ενδιαφέροντα κι αντιπροσωπευτικά σύνολα από έργα σύγχρονης φωτογραφίας και χαρακτικής, καθώς και νεότερες τάσεις. Η προσπάθεια μιας συστηματικής καταγραφής της σύγχρονης τέχνης και των νεωτερικών τάσεων θα ενθαρρύνει δωρεές εξαιρετικών συνόλων όπως του Αχιλλέα Απέργη, που θα δωρίσει ο γιος του. Από τα μέσα της δεκαετίας 1990 μέχρι την εγκαινίαση του νέου κτηρίου το 2001, νέες δωρεές ανοίγουν καινούριες προοπτικές, συγκεντρώνοντας σημαντικά δείγματα της καλλιτεχνικής ζωής της Θεσσαλονίκης και του δυναμικού ρόλου που έχει παίξει στη σύγχρονη τέχνη όλου του εικοστού αιώνα. Στις προσπάθειες αυτές, ο σημαντικός τεχνοκριτικός Αλέξανδρος Ξύδης θα δωρίσει την προσωπική του συλλογή, διευρύνοντας τον ορίζοντα όπου άλλοτε συναντώνται κι άλλοτε διαχωρίζονται ο μοντερνισμός και η ελληνικότητα. Από τη στιγμή αυτή η συλλογή του Μουσείου έρχεται αντιμέτωπη με πολλές σημαντικές στιγμές της σύγχρονης τέχνης, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
Αυτόν τον καιρό παρουσιάζεται στο Μουσείο η έκθεση «Τόπος». Η έκθεση «Τόπος» εγκαινιάζεται στη Θεσσαλονίκη στις 5 Μαρτίου. Μετά την επιτυχία της ευρείας παρουσίασης των συλλογών στην Αθήνα, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και το Ζάππειο Μέγαρο, τα έργα του
ΜΜΣΤ επιστρέφουν στη βάση τους. Να αναφέρουμε ότι η έκθεση γίνεται σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης και καλλιτεχνικού διευθυντή του ΜΜΣΤ, Ντένη Ζαχαρόπουλου, με τη δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».
Τι ακριβώς περιλαμβάνει; Περίπου το ένα τέταρτο από τα 1600 έργα που αριθμεί σήμερα η συλλογή του Μουσείου παρουσιάζονται σε μια σειρά από «ενότητες-τόπους» σε όλο τον εκθεσιακό χώρο του μουσείου. Η επιλογή των έργων περιλαμβάνει Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, καθώς και περισσότερα από εκατό καινούρια αποκτήματα, μεταξύ των οποίων πολλά έργα νέων καλλιτεχνών. Η έκθεση ενοποιεί τις διαφορετικές δωρεές του μουσείου, παρουσιάζοντας τη συλλογή ως ενιαία πραγματικότητα και έρχεται αντιμέτωπη με την ιστορία και τις αντιφάσεις της από τη μεταπολεμική περίοδο μέχρι σήμερα. Οι «ενότητες-τόποι» που οργανώνουν τη συλλογή του μουσείου σήμερα δίνουν έμφαση σε ορισμένα ευρεία σύνολα εξεχόντων ζωγράφων και γλυπτών, στο διάλογο ανάμεσα στις τάσεις και τις ιδιαιτερότητες, στα πρότυπα και τις αποκλίσεις. Η σχέση εντοπιότητας και παγκοσμιότητας μπαίνει κάθε φορά ως μια συνεχής αγωνία και ένα ανοιχτό ερώτημα, που συνάδουν με τη θέση της Θεσσαλονίκης και της Ελλάδας μέσα στην ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα της Ευρώπης. Η έκθεση «Τόπος», λοιπόν, θέτει ως κεντρικό μοχλό της τέχνης και της κοινωνίας τη διαφορετικότητα και προτείνει ένα μουσείο σταυροδρόμι.
Ποια νομίζετε ότι είναι η σχέση της πόλης της Θεσσαλονίκης με τη σύγχρονη τέχνη; Τα τελευταία 15 χρόνια οι πολίτες έχουν εξοικειωθεί με την σύγχρονη τέχνη και μπορούν να την χαίρονται, έστω κι αν μερικά έργα τους φαίνονται δυσνόητα.
info:
Έκθεση «Τόπος» στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εγνατία 154 (Εντός ΔΕΘ)
Τ: 2310 240002
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου