Αναστασία Ρέβη

Η μέρα που ανηφόρισα στο Studio Vis Motrix για να δω την παράστασή της «Velvet Scratch» ήταν η πρώτη μέρα που βγήκαν οι φράουλες. Καθώς έφευγα, έπεφτε το πρώτο χιόνι. Πόσο ταιριαστά ήταν αυτά με το αγγελικό και μαύρο σύμπαν που φτιάχνει μια Ελληνίδα σκηνοθέτις στο Λονδίνο και «ζωντάνεψε» τον κόσμο των νεκρών και των απόκληρων και στην Ελλάδα

Την τελευταία ταινία του Τιμ Μπάρτον την είδες; Ασφαλώς. Με το που βγήκε.
Το ρωτώ αυτό γιατί όσοι έχουν παρακολουθήσει τη δουλειά σου στην Ευρώπη προβαίνουν συχνά στον παραλληλισμό με το έργο του. Ποιες είναι οι επιρροές σου; Μεγάλη μου τιμή να με συγκρίνουν με τον Μπάρτον -για μένα είναι ένας ιδιοφυής σκηνοθέτης. Κατά τ’ άλλα, ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι ένας συγγραφέας που ανακάλυψα πολύ μικρή και γοητεύτηκα αμέσως. Αγαπώ πολύ τα gothic φιλμ, μου αρέσουν πολύ και παραμύθια όπως το «Χάνσελ και Γκρέτελ», μ’ αρέσουν πολύ όλοι οι μοναχικοί ήρωες.

Η παράδοση του «gothic» που περιγράφεις ξεκίνησε από τη λογοτεχνία και έγινε και πολύ δημοφιλής στο σινεμά. Με το θέατρο όμως τι γίνεται; Αισθάνεσαι πως υπάρχουν περιορισμοί στο μέσο; Δεν αισθάνομαι κανέναν περιορισμό, δεν αισθάνομαι ποτέ και κανέναν περιορισμό. Tο θέατρο για μένα είναι ο απόλυτος χορός της απόλυτης ελευθερίας.

Τι κοινό έχουν όλοι οι χαρακτήρες που έχεις φτιάξει κατά καιρούς; Είναι «outcasts», είναι απόκληροι, περιθωριακοί, είναι από μια βελουδένια πόλη που έχει θλιμμένα παιδιά, ή μάλλον μοναχικά παιδιά με θλιμμένα χαμόγελα. Δεν έχουν… moralities, ηθικές αρ-χές, δεν ζουν καθώς πρέπει, δεν φιλτράρουν τα συναισθήματά τους, διακρίνονται από μια απίστευτη αθωότητα, με όλη τη σκληρότητα που μπορεί να κουβαλάει η αθωότητα… αυτά!

Δεν ξέρω αν ήταν σκόπιμο, αλλά η παράσταση που είδαμε εδώ εμπλέκει πολλές αισθήσεις. Πέρα από την όραση και την ακοή, μπορείς να μυρίσεις, ίσως και να αγγίξεις τα σκηνικά. Αυτό ακριβώς είναι και το point. Είναι μια παράσταση αισθήσεων. Έχει να κάνει με μυρωδιές, έχει να κάνει με αγγίγματα, έχει να κάνει με πολλές φρικιαστικές ιστορίες, αλλά σε ένα περιβάλλον αρκετά ποιητικό. Τα σκηνικά είναι δική μου ιδέα αλλά τα φτιάχνουμε πάντα όλοι μαζί, έχουν τη λογική πως πρέπει να εξυπηρετούν ανάγκες περιοδείας, να μπορούν να μπουν σε κούτες, σε αεροπλάνα, σε πλοία…

Επίσης, στις παραστάσεις σου ακούγονται πολλές γλώσσες. Ποιος είναι ο ρόλος της γλώσσας στη δουλειά σου; Στις παραστάσεις που δίνονται τώρα στην Ελλάδα, η βασική αφήγηση γίνεται στα ελληνικά γιατί πρέπει να μιλάμε και να εξηγούμε. Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες, ακούγεται στα αγγλικά. Έγινε μόνο μια εξαίρεση τώρα. Οι πολλαπλές γλώσσες όμως είναι ένα στοιχείο με το οποίο μου αρέσει να πειραματίζομαι διαρκώς. Με ενδιαφέρει αυτή η κοινωνία η οποία ξεπερνάει το κομμάτι το λεκτικό. Αυτό το κομμάτι είναι βέβαια πολύ βασικό, αλλά είναι ένας μόνο τρόπος. Το συνονθύλευμα γλωσσών με ενδιαφέρει πολύ και «μουσικά», η ε-μπλοκή ελληνικών, αγγλικών, ισπανικών, εβραϊκών, συν την ηλεκτρική κιθάρα, συν τις ανάσες των ανθρώπων, τους ήχους από το μέταλλο, νομίζω είναι ένα άλλο επίπεδο γλωσσολογικό.

Εσύ σε ποια γλώσσα συλλαμβάνεις την ιδέα και το κείμενο; Στα ελληνικά ή στα αγγλικά; Είμαι δεκατρία χρόνια στο Λονδίνο. Φυσικά, η ελληνική είναι η μητρική μου γλώσσα, αλλά μετά από τόσο χρόνια που δουλεύω εκεί, μου είναι πιο εύκολο να λειτουργώ στα αγγλικά όταν φτιάχνω δουλειά devised theatre (σ.σ. το θέατρο της επινόησης).

Στο Λονδίνο πώς βρέθηκες; Πιο πριν ζούσα εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Τελείω-σα τη Φιλοσοφική Σχολή -την Αγγλική Φιλολογία- τελείωσα και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας κι έφυγα για να συνεχίσω σπουδές και να γνωρίσω γενικότερα πεδία έκφρασης, θα έλεγα. Έχω ταξιδέψει πολύ… ναι, πολύ! Είχα την τύχη να κάνω θέατρο και στο Δουβλίνο και στο Εδιμβούργο και στο Βελιγράδι, αλλά είναι ωραίο να δοκιμάζεις την τύχη σου σε διαφορετικό κοινό και να βλέπεις τις αντιδράσεις. Γενικά το άνοιγμα μου αρέσει πολύ.

Δουλεύοντας έξω, έχεις καμία εικόνα του ελληνικού θεάτρου από τις σύντομες επισκέψεις σου; Όχι. Έρχομαι μόνο ως επισκέπτης, χαίρομαι πολύ όταν έρχομαι, και μετά φεύγω. Για παράδειγμα, οι τελευταίες παραστάσεις οργανώθηκαν γιατί είχα κάποια πρόταση στην Αθήνα, είχα μια επαφή με το Vis Motrix εδώ, μετά μου είπαν για ένα χώρο στα Ιωάννινα… Κάπως έτσι. Δεν θα ήταν προτεραιότητά μου δηλαδή αν δεν υπήρχε και μια διάθεση από την Ελλάδα.

Η ομάδα σας λέγεται Theatre Lab Company. Πώς δημιουργήθηκε; Ξεκίνησε ως μια ομάδα ελληνικού ύφους και μετά έγινε διεθνούς χαρακτήρα. Δουλεύω με καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, πιστεύω πάρα πολύ στην επιλογή κουλτούρας, γλώσσας, διαφορετικότητας. Στο ένα της κομμάτι η ομάδα προμοτάρει το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, στο άλλο της κομμάτι devised, αυτοσχεδιασμό δηλαδή, μέσα από ιδέες που γεννιούνται από το ζύμωμα των ανθρώπων. Μ’ αρέσει πάρα πολύ αυτό το είδος, είναι απίστευτα δύσκολο, έχει πάρα πολλή δουλειά αλλά έχει παααάρα πολλά περιθώρια για δημιουργία. Γενικά, εγώ στην πορεία μου ενδιαφέρομαι να κάνω ένα διαφορετικό θέατρο. Γιατί το θέατρο σαν θέατρο το βαριέμαι!

Αλήθεια; Πολύ! Πιστεύω πως είναι το πιο βαρετό πράγμα στον κόσμο, το να μπεις στη διαδικασία να πας σε μια παράσταση. Αν αυτή η παράσταση δεν έχει γοητεία, δεν έχει τρέλα, δεν έχει αυτό που εμένα τουλάχιστον μου τραβά το ενδιαφέρον, κοιμάμαι! Το βλέπω συχνότατα το φαινόμενο, παντού και διεθνώς. Ως σκηνοθέτις, ως καλλιτέχνις, ως δημιουργός, με ενδιαφέρει να κάνω ένα πράγμα διαφορετικό, που θα ακουμπήσει το θεατή, σαν ένα γήπεδο που θα του ξυπνήσει τις αισθήσεις, θα τον ιντριγκάρει, θα τον ταράξει, θα τον ενοχλήσει. Απεχθάνομαι τις πολύωρες παραστάσεις, θέλω οι παραστάσεις μου να έχουν συγκεκριμένο χρόνο. Το να κάνεις μεγάλες παραστάσεις είναι μια χαρά που παθαίνει κανείς με τον εαυτό του και είναι εύκολο να την πάθει. Η μεγαλύτερη σε διάρκεια παράσταση που έχω ανεβάσει ήταν μία ώρα και είκοσι λεπτά, κι αυτό γιατί πιστεύω πως ό,τι έχει να πει ένας δημιουργός το λέει -σαφώς και επί της ουσίας- με συντομία. Να μην μακρηγορούμε, γιατί η ζωή είναι πάρα πολύ ωραία, κι έχει πάρα πολύ fun!

Από τα κλασικά έργα έχετε κάποιο αγαπημένο; Ο «Βυσσινόκηπος». Και πολλά άλλα. Τα κλασικά κείμενα τα λατρεύω, αλλά αν τα κάνω θα τα κάνω με έναν τρόπο που θα είναι για μένα συναρπαστικός!