Σκάφανδρα ατομικής εξουσίας

Ο άνθρωπος της εποχής μας φοβάται, ανεξήγητα ίσως, μα περισσότερο από ποτέ, τον διπλανό του
Διανύουμε εποχές όπου τίποτε δεν συμβαίνει. Δεν είναι ασφαλώς το τέλος της ιστορίας, όπως υποσχόταν πριν από μιάμιση δεκαετία ο ανεκδιήγητος Φουκουγιάμα, σίγουρα όμως είναι η «ανερέθιστη περίοδος» του «interreg-num» της «μεσοβασιλείας», όταν ο παλιός ιδεολογικός βασιλιάς έχει πε-θάνει, ενώ ο νέος δεν έχει ακόμη γεννηθή. Απυξίδωτος και απηδάλευτος από κάποιο κοινωνικό όραμα και απτές αξίες ο άνθρωπος, με τον -όποιο- ορθολογισμό να τον βυθίζη στον ατομισμό και με τον -όποιο- πραγματισμό να τον εμβαπτίζη στη μηδαμινότητα, βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα του να «αναζητήση» τη δύναμη, ή απλώς να την «υποδυθή».
Αν οι σημερινοί θεοί μας έκαναν ορατούς το δρόμο της αρετής και το δρόμο της κακίας, ο πρώτος θα ήταν σίγουρα σπαρμένος με αγκάθια αναπάντητων σκέψεων, ζιζάνια αμφιβολιών, λακκούβες οδυνηρών αποψευδαισθήσεων και, ίσως, ένα χαμολούλουδο με κά-ποιο χρώμα που να θύμιζε ζωή -ενώ ο δεύτερος, ασφαλώς θα ήταν μια λεωφόρος γεμάτη απαστράπτοντα ταχέα οχήματα μιας διαδρομής απατηλά κυκλικής, με κέντρο ένα υπαίσθητο «εγώ».

Ο άνθρωπος της εποχής μας φοβάται, ανεξήγητα ίσως, μα περισσότερο από ποτέ, τον διπλανό του. Ακόμα κι όταν τον γνωρίζει, δεν του προτείνει το δεξί του χέρι σε χαιρετισμό με διάθεση ευμενείας και κατανοήσεως, δεν τον «δεξιούται» πια με εμπιστοσύνη, αλλά του προβάλλει τα νοητά και αόρατα όπλα του προτεταμένα: τη δουλειά, την επιρροή, την επιτυχία ή την εγωπαθή του αυτεγκύρωση που δεν επιδέχεται αντιρρήσεις.

Δέστε τον στο δρόμο, μόλις φευγάτο από το όμορφο σπίτι του, μέσα στο μεγάλο ή ψηλό αυτοκίνητό του, με τα σκοτεινά τζάμια. Απαγορεύονται τα σκοτεινά τζάμια, εμποδίζουν την θέα του δρόμου στον πίσω, ενοχλούν -αλλά ποιος ενδιαφέρεται για τον πίσω... το ζητούμενο είναι να κρυφθή από τη θέα των άλλων ανθρώπων ο οδηγός, το υποκείμενο της αλληλοφοβίας. Αν κα-τέβη, θα φοράη μαύρα γυαλιά ηλίου -ποτέ δεν έβλεπε κανείς τόσα πολλά σε τόσο ασυνήθιστες ώρες ή εποχές- που θα σκιάζουν το βλέμμα που μάλλον δεν είναι πιο εκφραστικό ή πιο κινητικό από τα ίδια τα γυαλιά. Η γοητεία του πια δεν βρίσκεται ούτε στην πρόσχαρη προσήνεια, ούτε στη θέρμη της ηδυπαθείας, ούτε καν στη συναρπαστική α-πλότητα της ευγενείας -αλλά βρίσκεται κολλημένη σε τόνους γλοιώδους ζελέ που δεν αφήνουν ελευθερία ούτε σε μια τρίχα, ή σε επιμελώς καρφιτσωμένες γωνίες χειλιών σχεδιασμένες από ώρες αυτάρεσκης μιμικής.

Το σπίτι του είναι το κάστρο του, μα δεν προσδιορίζει την ιδιωτικότητά του, όσο τον τροπισμό του στις επιταγές του «μαστ της μονιστικής ευημερίας» -τα μίντια ρουμ, τα πλαίυ ρούμ, τους χώρους δηλαδή που θα του επιβάλουν τις δραστηριότητες εκείνες, για τις οποίες έγιναν αυτοσκοπός.Η συνοδός του είναι το πρόθυμο τρόπαιο της αταβιστικής και ίσως λίγο αμφισβητήσιμης λιβιδινικής επαρκείας ή, αλλιώς, το αντικείμενο της εξουσιαστικότητος. Οι φίλοι, είναι οι όμοιοι κι απαράλλαχτοι μ’ αυτόν, σύντροφοι της αυτοπαθείας του. Η δύναμή του είναι η ψευδαισθητωσική δικαιοδοσία του στην εξουσία. «Εξουσία», από το ρήμα «έ-ξεστι», ήταν κάποτε αυτό που μας «άρμοζε». Σήμερα, είναι αυτό που υποδυόμαστε, το αυτάρεσκο μέτρο της ανωτερότητός μας και της ηλεκτροφόρου αποστάσεώς μας από τον αδιάφορο δίπλα.

Ο νέος τύπος ανθρώπου της εποχής μας είναι εδώ, και δεν χρειαζόταν καν κάποιος «μεγάλος αδελφός» για την γένεσή του. Ο ίδιος είναι ο μεγάλος αδελφός, ντυμένος με την απροσπέλαστη πανοπλία της εγωϊστικής του ενδοστρέφειας, την υπερεγωτική και αγελαία του υπαγωγή στους συρμούς της ομογενοποιήσεως της συμπεριφοράς, με το φόβο και την ανασφάλειά του μπροστά στην πρωτοτυπία ή τη συγκυρία που μπορεί να διαταράξη την λαθροβίωσή του ή να αυξομειώση τις κοινωνικές του μεταβλητές: ο «άνθρωπος-ίματζ», ο άνθρωπος που αντάλλαξε την ευδαιμονία για τον ευδαιμονισμό και που στέρεψε ποίηση και τέχνη. Η μετάλλαξη υπήρξε επιτυχής, η ελπίδα ή η πολλή σκέψη περιττεύουν πια!