Μια μαγική συλλογή, καμωμένη με τρυφερότητα, πλασμένη από μνήμες, πρόσωπα, ήχους, λέξεις, συνθέτουν τον εύθραυστο κόσμο του, με μυστικότητα, ποίηση για τους ουρανούς, το χώμα και τις θάλασσές του. Μέσα από την προσωπική του μυθολογία, μας αποκαλύπτει την αλήθεια των πραγμάτων και το μύθο που ενέχει η ψυχή του καθενός μας. Ανακαλύπτοντας το θησαυρό του με δέος, οδύνη και ηδονή, πλησιάζουμε με συνειρμικούς συλλογισμούς, ο καθένας στην προσωπική μας αλήθεια, αναγνωρίζοντας στα υλικά-ψυχικά εναποθέματα του καλλιτέχνη τον εαυτό μας, αγγίζουμε πτυχές του ασυνείδητου μας, αποκρυπτογραφώντας το μύθο…
Ποια η ανάπτυξη του έργου στη Βενετία και ποια εδώ; Εδώ παρουσιάζεται πα-ράλληλα με κάποια δείγματα καινούριας δουλειάς στον υπέροχο χώρο του Βυζαντινού Μουσείου -γιατί είναι πραγματικά από τα πιο όμορφα της Ευρώπης- το έργο με τίτλο «The Εnd» («Το Τέλος») που εκπροσώπησε την Ελλάδα στο ελληνικό περίπτερο στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας, στις αρχές Ιουνίου, σε αναπτυγμένη μορφή. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή εγκατάσταση βασισμένη στο μωσαϊκό δάπεδο της Μονής Ιβήρων (10ος-11ος αιώνας), ένα πολιτισμικό σχόλιο για την Ανατολή και τη Δύση, βασισμένο σε προσωπική έρευνα που έγινε στο Άγιο Όρος. Έχοντας επισκεφθεί πολλές φορές το Άγιο Όρος και έχοντας φιλοξενηθεί στη Μονή Ιβήρων, σε διάφορα χρονικά διαστήματα από το 1995 ως σήμερα, μέσα από συνεχείς «αντιγραφές» και επανασχεδιασμούς του ψηφιδωτού δαπέδου, το αντιπαραθέτω με αυτό του Αγίου Μάρκου σε μΙα συνέχεια που ενέχει τη διαρκή μου αγωνία.
Πώς επιλέξες το επιδαπέδιο ψηφιδωτό του Καθολικού της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους για έργο; Προέρχομαι από την Κρήτη και από παιδί άκουγα τον παφλασμό της θάλασσας και των κυμάτων σαν μουσικό χαλί σε όλες τις παιδικές μου αναμνήσεις… Έλα να σου δείξω τι ανακάλυψα… (σ.σ.: Αν το περιοδικό City ήταν τώρα e-book, θα είχα τη δυνατότητα να αναπαραγάγω στο σημείο αυτό τη μίμηση του ήχου των κυμάτων από την τριβή που προκαλούσε ο καλλιτέχνης αγκαλιάζοντας ένα ύφασμα που χρησιμοποιεί εδώ και κάποια χρόνια…). Η γεωμετρία και ο ρυθμός ήταν το φόρτε μου… Κι εκεί, σχήματα, ρυθμοί, όλα βρισκόταν μπροστά στα πόδια μου… Άρχιζε να ξεδιπλώνεται μπροστά μου ένα μπαλέτο, ένα θέατρο στο μωσαϊκό, σαν σε σκηνή, με τις στάσεις των σωμάτων των μοναχών, κάθε μέρα, όπως ο ήχος της θάλασσας, έτσι και η εκκλησία, το μωσαϊκό του μοναστηριού, χωρίς να το ελέγχεις, έτσι ασυνείδητα, περνά στην προσωπική σου μυθολογία…
Ποια ήταν η αφορμή; Αφορμή αρχικά υπήρξε το ομότιτλο πολυαγαπημένο έργο του Σάμουελ Μπέκετ, «Το Τέλος» με μια κοσμογονία, που τα καταπίνει όλα ή τα αναγεννάει, κι έπειτα το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη «Η νέα εκκλησιά του αίματος»…
Ποια η διαδρομή παραγωγής; Μια διαδικασία κατά την οποία συνεργάστηκαν, για μήνες, ομάδες βοηθών που κλήθηκαν να συντονιστούν με ρυθμούς εμμονής. Καταλήξαμε στην αποτύπωση μιας διαδρομής με εναποθέσεις, αντιγραφές, αέναους μετασχηματισμούς.
Φέρνει στο νου πολιτισμικά και πνευματικά καλειδοσκόπια, που δεν αναπαράγουν ανούσια την εικόνα αλλά αντίθετα οδηγούν μέσα από μια μαγική διαδρομή, με μαεστρία στις πιο βαθιές πτυχές, απωθημένες υφές, θύμησες… Ποια λοιπόν η σχέση του έργου σου με την έννοια του χρόνου; Με την εμβάπτιση στο αρχέγονο ακυρώνεται ο χρόνος… Το δάπεδο εδώ λειτουργεί σαν πολιτισμικό παλίμψηστο. Κάποιο τμήμα του χρονολογείται πριν χίλια χρόνια, άλλο πάλι διακόσια, είναι ζωντανός τόπος, δεν είναι μουσείο. Το σήμερα, το τότε, το κάποτε, γίνονται τώρα, γιατί ζουν μεταμορφωμένα με μια δική τους οντότητα. Έπειτα ενέχει συσσωρεύσεις, διαστρωματώσεις… μνήμες…
Τι περιλαμβάνει το έργο εκτός από τα χειροτεχνικά κομμάτια; Μεγάλες προβολές με animation των μοτίβων δίνουν ρυθμό στο χώρο, και στην πτέρυγα των περιοδικών εκθέσεων υπάρχει μια προβολή με φωτογραφίες γεμάτες αναμνήσεις, που είναι το πιο αγαπημένο μου κομμάτι του έργου…
Ποια στοιχεία σε απασχολούν περισσότερο; Ο σωρός από μνήμες και η σωρός, το νεκρό σώμα, το πλέγμα, η γραμμή… Το έργο είναι αυτοβιογραφικό, η συλλογή μου αναδιπλώνει ένα είδος προσωπικού ημερολογίου. Χειροποίητα, δαντελωτά, κομμένα χαρτιά, νήμα βιβλιοδεσίας, παραφίνες, πριονίδια, έργα άλλων καλλιτεχνών, κόλλες, ψηφιακή τεχνολογία, είναι μερικά από τα ετερόκλητα υλικά μου. Το έργο «Τhe Εnd» ενέχει και συνοψίζει όλα αυτά που με απασχόλησαν λίγο πριν από τη δεκαετία του 1980 και μέχρι τώρα, όλα αυτά τα «ψυχεδελικά» που αποκαλύπτουν απωθημένα ψυχικά περιεχόμενα.
Ποιος είναι ο ρόλος του πλέγματος; Παραμυθία, ανάλογα με το μέσο: κοπίδι, υπολογιστή, όλα υφασμένα στο καλλιτεχνικό τους πλέγμα αποκτούν απτικές και οπτικές ενθυμήσεις. Αυτές ενοποιούνται πάνω σ’ αυτό το πλέγμα της εσωτερικότητας και της περισυλλογής και το μεταμορφώνουν σε νοητικό συνεκτικό ιστό.
Τα υλικά σου ενέχουν την έννοια του εφήμερου; Εφήμερο… δεν υπάρχει εφήμερο…όπως και θάνατος…δεν υπάρχει θάνατος, δεν υπάρχει παλιό, το παλιό μεταμορφώνεται πάντα σε κάτι καινούριο και θα είναι εδώ, αιώνια, για πάντα. Πιστεύω στην ανακύκλωση της ύλης, πιστεύω ότι η πληροφορία δεν θα χαθεί, θα ξαναχωνεύεται και θα ανακατεύεται με την ύλη που τη γέννησε.
Τελευταία σε απασχολεί η ανθρώπινη φιγούρα… Αν και ο τρόπος που την ενσωματώνεις (υπό μορφή σκιάς) σε έχει απασχολήσει και παλαιότερα. Ναι, πραγματικά, αυτό είναι κάτι που όντως άρχισε να με απασχολεί τελευταία, είναι το μυστήριο της θεατρικής παρακαταθήκης που μου άφησε η εμπειρία και διαχέεται στις σκιές που γλύφουν τους τοίχους.
Ποιες οι σχέσεις σώματος - ψυχής; Το σώμα και η στάση του, η τριβή, ο ρυθμός του, εμπλέκονται και μεταφέρονται, η ίδια η πράξη, που είναι σχήμα, γίνεται λόγος. Λόγος που αγγίζει βαθιά την ψυχή μαλακώνοντας τη σκληράδα, αλ-λοιώνοντας υπερβολές, γαληνεύοντας τον ψυχικό θόρυβο. Ετερόκλητα αντικείμενα μέσα από μια τρυφερή επεξεργασία, ένα άγγιγμα, φορτισμένα με ένταση, αποκτούν την αφήγηση της δικής του ιστορίας, απελευθερώνοντας και μεταδίδοντας τις φυλακισμένες, ενεχόμενες, εγκλωβισμένες εντάσεις του σώματος του καλλιτέχνη κατά την ίδια τη στιγμή της δημιουργίας.
info: Νίκος Αλεξίου: «The End»
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
Λεωφ. Στρατού 2, Τ: 2310 868570
Διάρκεια έκθεσης έως τις 29/2/08
by μαρια κενανίδου, photos : τάσος βρεττός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου