Αντώνης Καφετζόπουλος

«O Γαργαληστής» του Δημήτρη Μπασλάμ ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ο Αντώνης Καφετζόπουλος σκηνοθετεί την παράσταση και αφηγείται την ιστορία

Πώς γνώρισες τον «Γαργαληστή»;
Ο Μπασλάμ, μέσω ενός κοινού φίλου, εμφανίστηκε μια μέρα με ένα cd, μου το άφησε και έφυγε. Το άκουσα, μου άρεσε πάρα πολύ, του τηλεφώνησα αμέσως και του είπα «οκ, να το κάνουμε». Δεν τον ήξερα τον Δημήτρη (Μπασλάμ) τότε, τον έβλεπα σε κάποιες ορχήστρες να παίζει, με τον Θανάση (Παπακωνσταντίνου) κυρίως, μόνο έτσι τον γνώριζα.

Τι σου αρέσει περισσότερο σε αυτό το παραμύθι, σε αυτόν τον ήρωα;
Μου αρέσει γενικά όλο το παραμύθι γιατί είναι εξαιρετικά γενναιόδωρο, αισθητικά και καλλιτεχνικά. Έχει πολλές ιδέες, πολλά πράγματα, σχεδόν σε βαθμό σπατάλης. Κάποιος άλλος πιο συγκρατημένος άνθρωπος θα έβγαζε πέντε παραμύθια από αυτό. Έχει πολύ ωραίες μουσικές κι αυτές υπερβολικά γενναιόδωρες. Αυτό βρήκα πολύ ενδιαφέρον καταρχήν. Όσο για τον ήρωα μου φάνηκε κάτι πολύ κλασικό. Είναι ένας ήρωας που έχει «προϊστορία». Είναι στα πρότυπα του Ρομπέν των Δασών, είναι κάτι που πατάει πολύ γερά στα πόδια του. Έχει λόγο ύπαρξης. Και το άλλο ενδιαφέρον είναι ότι ο ίδιος δεν εκφράζεται ποτέ. Είναι ένα μυστηριώδες πρόσωπο, δεν μιλάει ποτέ, δεν λέει τίποτε, μόνο ένα τραγούδι στο τέλος.

Ο «Γαργαληστής» γνώρισε μεγάλη επιτυχία από την αρχή που κυκλοφόρησε. Όταν είχες διαβάσει το παραμύθι, το περίμενες;
Δεν θα το έλεγα. Σίγουρα επειδή έχουμε παιδιά κάτι ξέραμε. Η γυναίκα μου πολύ περισσότερο επειδή έχει ασχοληθεί με το τι κυκλοφορεί στην αγορά από παραμύθι, βιβλίο κτλ. Του λέγαμε λοιπόν από τότε του Δημήτρη ότι είναι εξαιρετικό, ένα από τα καλύτερα παιδικά πράγματα που μας έχουν τύχει, όμως η επιτυχία είναι ένα πολύπλοκο πράγμα, μπορεί να κάνεις κάτι πολύ καλό και να μην έχει την τύχη να περπατήσει. Ευτυχώς εδώ δεν έγιναν έτσι τα πράγματα.

Πώς είναι να είσαι η φωνή αυτού του παραμυθιού;
Δεν το έχω ξανακάνει για παραμύθι αλλά κατά βάση αυτή είναι η δουλειά μου, να δίνω φωνή σε αφηγήσεις που είναι κουκίδες σε ένα κομμάτι χαρτί, να δίνω την εντύπωση στον ακροατή ή θεατή ότι αυτά τα πράγματα σε ένα άλλο σύμπαν, κάπου, θα μπορούσαν να είναι και πραγματικά, να υπάρχουν.

Όταν απευθύνεσαι σε παιδιά πότε κερδίζεις το στοίχημα;
Δεν το ξέρω, δεν έχω και μεγάλη εμπειρία από αυτό, οι σχέσεις μου με τα παιδιά είναι ατομικές, είναι οι σχέσεις με τους γιούς μου. Και πάντα είχα την αγωνία, πάντα θεωρούσα ότι είμαι σε αυτό λίγος, ενώ τα καταφέρνω ως επαγγελματίας, με τα παιδιά πάντα νομίζω ότι είμαι κατώτερος των περιστάσεων, δεν είμαι ποτέ ευχαριστημένος απ’ τους δικούς μου, και τον άλλο που μεγάλωσε και το μικρό που μεγαλώνει τώρα.

Για το ανέβασμα του «Γαργαληστή» στη σκηνή του Μεγάρου τι είναι αυτό που είχες καταρχήν στο μυαλό σου;
Προσπαθώ να μη χάσει αυτό που έχει και είναι πολύ μεγάλο προτέρημα, τον αυθορμητισμό του. Είναι κάποιος που λέει ένα παραμύθι, έχει βρει κάποιους φίλους του που συμπτωματικά είναι πολύ καλοί μουσικοί, και συμπτωματικά παίζουν και τραγουδάνε πολύ ωραία. Έχει έναν πολύ αυθόρμητο χαρακτήρα αυτό το παραμύθι, και οι φάτσες μας είναι τέτοιες, είμαστε και λίγο αταίριαστοι όλοι, άλλος είναι λίγο παχουλός, άλλος έχει μακριά μαλλιά, άλλος… Αυτό το πράγμα προσπαθώ να διατηρηθεί σε μια πολύ καλά οργανωμένη παράσταση. Υπάρχει βίντεο, υπάρχει εικόνα, ένας καραγκιοζοπαίκτης που κινεί τις φιγούρες του παραμυθιού, είναι ο Δημήτρης Σωτηρίου, που είναι ο Γαργαληστής επί σκηνής, προσπαθώ να μην απομυθοποιηθεί αυτό, να έχει το μυστήριό του στη σκηνή, αλλά κυρίως να μη χαθεί αυτό το αυθόρμητο που έλεγα πριν. Μακάρι να το πετύχουμε.

Ο «Γαργαληστής» δεν ξέρω αν αλλάζει τον κόσμο όλο, αλλά σίγουρα αλλάζει τον κόσμο γύρω του. Πόσο αξίζει αυτό στις μέρες μας και στα μέρη μας;
Δεν είναι αυτονόητο; Αυτό αξίζει! Το να αλλάζεις μικρές ποσότητες γύρω σου το θεωρώ πολύ άξιο λόγου. Νομίζω ότι ένας άνθρωπος που ζει όλη του τη ζωή κάνοντας αυτό, παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ιστορία της ανθρωπότητας ευρύτερα. Οι καινούριες ιδέες δεν γεννιούνται ξαφνικά. Υπάρχει μια μυθολογία ότι μερικοί σοφοί άνθρωποι κατεβάζουν τις σοφές ιδέες ή μερικές ισχυρές προσωπικότητες καθοδηγούν τους πολέμους και την ειρήνη και την πρόοδο ή τον όλεθρο. Δεν το πιστεύω απόλυτα. Νομίζω ότι οι άνθρωποι ανακυκλώνουν παλιές ιδέες, προσθέτουν ένα βοτσαλάκι, τις κάνουν παραμύθι, τις αφηγούνται με έναν άλλο τρόπο, τις κάνουν κτήμα και των άλλων, αυτή είναι η δουλειά μας κι αυτό θεωρώ χρήσιμο.
Είμαστε ωραίοι οι μεγάλοι για τα παιδιά μας;
Ναι, νομίζω ότι τα φουκαριάρικα μας βλέπουν με έναν απέραντο θαυμασμό.

Έχουν δίκιο;
Όχι, αλλά είναι πολύ άγρια και η απόφαση να τους το πεις αυτό. Οφείλουμε μάλλον να βελτιωνόμαστε και να προσαρμοζόμαστε σε αυτήν την ανάγκη να έχουν πρότυπα παρά να τους λέμε ότι δεν είμαστε το δικό τους. Αργότερα θα το καταλάβουν, έτσι κι αλλιώς.

Σε έναν γονιό που λέει «γιατί να πω παραμύθια στο παιδί μου; Εγώ σκληρό θέλω να το κάνω, να τα βγάλει πέρα στη ζούγκλα που θα βγει να παλέψει αύριο», τι θα έλεγες;
Μας έχει απασχολήσει όλους τους γονείς αυτό το ερώτημα. Δηλαδή, σε ποιο βαθμό πρέπει να λες στο παιδί σου να κάνει το σωστό όταν ξέρεις ότι θα αναμειχθεί με συνθήκες και ανθρώπους που θα κοιτάζουν αποκλειστικά το δικό τους συμφέρον. Εγώ προσωπικά συνιστώ να λέμε στα παιδιά την αλήθεια. Να έχουμε υπομονή και να τη λέμε όταν μπορούν να την καταλάβουν και επίσης να τους λέμε να κάνουν αυτό που πιστεύουμε ότι είναι σωστό και να αποφασίζουν μόνα τους. Νομίζω ότι διαμορφώνουμε τα παιδιά μας -όσο τα διαμορφώνουμε, γιατί δεν νομίζω ότι παίζουμε και τόσο μεγάλο ρόλο- κυρίως με τη στάση μας, με αυτό που βλέπουν κάθε μέρα μπροστά τους στο πώς συμπεριφερόμαστε, μας παρατηρούν και καλώς μας παρατηρούν, όλες τις ώρες. Κι όταν είμαστε κι όταν δεν είμαστε γονείς. Όταν έχουμε τα νεύρα μας, όταν μας απασχολεί κάτι άλλο, και αν το έχει κανείς υπ’ όψιν του αυτό με κάποιον τρόπο προσπαθεί πάντα να βελτιώνει τον εαυτό του.

info: «Ο Γαργαληστής»
του Δημήτρη Μπασλάμ
Μέγαρο Μουσικής Θεσ/νίκης
25ης Μαρτίου & Παραλία,
Τ: 2310 895938,
15 & 16/12, ώρα έναρξης: 18.00
17, 18, 19 & 20/12, παραστάσεις για σχολεία, εισιτήρια: 15, 10­ (μαθητικά-φοιτητικά)