Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2007

Η «αγχωμένη» γενιά

Αναμφισβήτητα κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός όσον αφορά στον τρόπο σκέψης του και τη συμπεριφορά του. Διαφαίνονται όμως κάποιες γενικές τάσεις που μας επιτρέπουν να μιλάμε για τα χαρακτηριστικά μίας γενιάς


Ψάχνοντας στο «βυθό» του internet, βρήκα μία έρευνα που, πέρα από το ότι είναι ενδιαφέρουσα, φαίνεται να ήταν άκρως κοπιαστική ως προς την υλοποίησή της. Η έρευνα «Η Νέα Γενιά στην Ελλάδα σήμερα» (Μάιος 2005), που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ και την Εταιρεία Δημοσκοπήσεων ALCO για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς επιχειρεί να απαντήσει στα εξής ερωτήματα: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ελληνικής νεολαίας σήμερα; Ποιες πεποιθήσεις και ποιες αξίες έχουν οι νέοι και οι νέες; Ποια προβλήματα βιώνουν καθημερινά; Τι τους απασχολεί και με ποια διάθεση ατενίζουν το μέλλον;

Η έρευνα αναπτύχθηκε σε τρεις διαστάσεις: (1) Ποσοτική-δειγματοληπτική έρευνα, (2) Ποιοτική έρευνα, (3) Σύνθεση και επεξεργασία των αποτελεσμάτων σε ενιαίο κείμενο. Στην πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος ακολουθήθηκε η εμπειρική μεθοδολογία με την τεχνική του ερωτηματολογίου. Έλαβε λοιπόν χώρα πανελλαδική ποσοτική-δειγματοληπτική έρευνα. Το μέγεθος του δείγματος ανήλθε σε 1.600 άτομα που επιμερίζονται σε τρεις ηλικιακές κατηγορίες: 15-17, 18-24 και 25-29 ετών. Σε μια δεύτερη φάση διενεργήθηκαν 18 ανοικτές συνεντεύξεις βάθους. Τα ευρήματα του ποσοτικού και του ποιοτικού τμήματος της έρευνας συναναλύθηκαν και ερμηνεύθηκαν από κοινού.

Γενικά χαρακτηριστικά: Από την έρευνα προκύπτει ότι η μεγάλη πλειονότητα των νέων διαμένει σε αστικές περιοχές (73.1%) με προεξάρχουσα την περιφέρεια της πρωτεύουσας, και χαρακτηρίζεται από τη σαφή υπεροχή του μέσου μορφωτικού επιπέδου (66.3%). Προέκυψε επίσης ότι οι περισσότεροι νέοι ζουν με τους γονείς τους (68.0%) και είναι, βεβαίως, ανύπαντροι/ες (86.7%). Στην κατηγορία όσων διαμένουν με τους γονείς τους ανήκει πάντως και το 30% των παντρεμένων. Ως προς την απασχόληση, οι νέοι μέχρι 29 ετών στην Ελλάδα σήμερα είναι σχεδόν κατά το ήμισυ ενταγμένοι αφενός στην εκπαιδευτική διαδικασία (μαθητές, φοιτητές κ.λ.π.), αφετέρου στην παραγωγική διαδικασία. Το ποσοστό των ανέργων είναι περίπου ίδιο με το επίσημο ύψος της ανεργίας στην Ελλάδα.

Νέες τεχνολογίες: Στη χρήση νέων τεχνολογιών εκτός της κινητής τηλεφωνίας, της οποίας η διείσδυση είναι γενικευμένη και ισομερώς κατανεμημένη, παρατηρείται μια συστηματική υπεροχή του κέντρου έναντι της περιφέρειας και των πλέον μορφωμένων έναντι των λιγότερο μορφωμένων. Από την άποψη της εξοικείωσης με τη σύγχρονη τεχνολογία, παρατηρείται πως ηλεκτρονικό υπολογιστή χρησιμοποιεί το 62.5% και πρόσβαση στο διαδίκτυο δηλώνει πως έχει το 47.8% των νέων, ενώ το 78.2% των ερωτώμενων βλέπει καθημερινά τηλεόραση έως τρεις ώρες.

Ανασφάλεια και άγχος: Όπως προκύπτει από τα ευρήματα της έρευνας, η ελληνική νεολαία συλλαμβάνει τον κόσμο γύρω της υπό το πρίσμα της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας, που δικαιώνει τον χαρακτηρισμό της από προγενέστερες έρευνες της ΓΓΝΓ ως «αγχωμένης γενιάς». Τούτο επιβεβαιώνεται από την κλίμακα απελπισίας που χρησιμοποίησε η ερευνητική ομάδα (Beck Hopelessness Scale - BHS). Η συνολική μέση τιμή είναι 4.3 (ελαφρά απελπισία). Η τιμή αυτή είναι αξιοπρόσεκτη καθώς, σε σχέση με άλλους νεανικούς πληθυσμούς, κυμαίνεται σε σχετικά υψηλό επίπεδο. Σχετικώς αξιόλογα ποσοστά του δείγματος (από 17.8% έως 27.3%), παρουσιάζουν σταθερότητα στην απαισιοδοξία, πιστεύουν ότι συστηματικά χάνουν τις ευκαιρίες στη ζωή και δεν περιμένουν να επιτύχουν αυτά που θέλουν, ενώ περίπου το 1/3 των νέων δεν αισθάνονται ιδιαίτερα τυχεροί/ές. Ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του μέλλοντος τα αποτελέσματα είναι μάλλον ανησυχητικά, καθώς οι μισοί σχεδόν από τους νέους και νέες της χώρας βλέπουν το μέλλον ασαφές και αβέβαιο. Πάντως, το βασικό θέμα που απασχολεί, προβληματίζει και φοβίζει τους νέους σε όλες τις ηλικιακές ομάδες είναι η εξασφάλιση δουλειάς. Σε αυτό το πλαίσιο, το ερευνητικό πρόγραμμα επιδίωξε την καταγραφή των προσδοκιών των νέων από το επάγγελμά τους. Στην πρώτη θέση των απαντήσεων συναντούμε το χρήμα (38.9%). Ακολουθεί η ασφάλεια (25.3%), που δικαιολογεί την προτίμηση πολλών νέων για εργασία στον δημόσιο τομέα και επίσης αντανακλά ψυχολογικά το φάσμα της ανεργίας.

Οικογένεια και φιλικό περιβάλλον: Από την έρευνα προέκυψε ότι η οικογένεια προβάλλεται ως η πλέον σημαντική αξία. Αποτελεί δε ένα είδος «βασικού καταφυγίου» για το νέο άτομο. Ειδικότερα, σε μια δεκαβάθμια κλίμακα, η οικογένεια αξιολογείται με 9.4, ο έρωτας με 8.9, η φιλία και η γνώση με 8.8, το χρήμα με 7.9, η καριέρα με 8.3, η διασκέδαση με 8.2, και η θρησκεία με 7.8. Παράλληλα, ένα μεγάλο ποσοστό των νέων δηλώνουν ότι συχνά νιώθουν μόνοι και ότι θα ήθελαν να είχαν περισσότερους φίλους (39.2% και 37.2% αντιστοίχως).

Το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον: Οι περισσότεροι νέοι στην Ελλάδα σήμερα (59.3%), εκτός από τις τυπικές κοινωνικές υποχρεώσεις, εκκλησιάζονται μόνο στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Όμως είναι γνωστό ότι -στο Ορθόδοξο πλαίσιο- η συχνότητα εκκλησιασμού δεν αποτελεί ασφαλές κριτήριο θρησκευτικότητας. Το ενδιαφέρον είναι ότι ενώ η εμπιστοσύνη στην εκκλησία ως θεσμό εμφανίζεται αρκετά υψηλή, ο εκκλησιασμός ως πρακτική συγκεντρώνει μάλλον χαμηλή συχνότητα. Για το σχηματισμό μιας πληρέστερης εικόνας, επιχείρησαν οι ερευνητές να ελέγξουν επιπλέον την πίστη των νέων σε ένα κεντρικό σημείο αναφοράς του Χριστιανισμού, την ανάσταση των νεκρών: σχεδόν το ήμισυ (44%), φαίνεται να μην πιστεύει σε αυτό το βασικό αξίωμα της Ορθοδοξίας.

Πολιτική και πολιτικοί: Με τη θέση ότι υπάρχει διαφθορά στη δημόσια ζωή συντάσσονται απόλυτα ή σχεδόν απόλυτα περίπου οι εννέα στους δέκα νέους (86.5%). Ενώ, όσον αφορά στην πολιτική αυτο-τοποθέτηση των νέων, η πλειονότητά τους (44.1%) τοποθετείται στο κέντρο του άξονα Αριστεράς-Δεξιάς. Για να διαβάσετε την τελική έκθεση του έργου επισκεφτείτε το site της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, www.nea genia.gr (Έρευνες Γ.Γ.Ν.Γ.)


by αθηνά τσακαλίδου

Δεν υπάρχουν σχόλια: